Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ενέκρινε σήμερα συμπεράσματα για ένα μακροπρόθεσμο όραμα για τις αγροτικές περιοχές της ΕΕ, παρέχοντας πολιτική καθοδήγηση στην Επιτροπή και στα κράτη μέλη με στόχο την περαιτέρω ενίσχυση της ευημερίας, της ανθεκτικότητας και του κοινωνικού ιστού των αγροτικών περιοχών και των αγροτικών κοινοτήτων.

Οι αγροτικές περιοχές ως βασικοί συνεισφέροντες στις οικονομίες και τις κοινωνίες της ΕΕ

Το σύνολο των συμπερασμάτων, που εγκρίθηκε ομόφωνα από τους υπουργούς Γεωργίας της ΕΕ, αναγνωρίζει τη βασική συμβολή των αγροτικών περιοχών στην οικονομική ισχύ της ΕΕ, την πράσινη και ψηφιακή μετάβαση και τη δράση για το κλίμα. Επιπλέον, τα συμπεράσματα υπογραμμίζουν τον ρόλο των αγροτικών περιοχών στη διασφάλιση της βιωσιμότητας και της επισιτιστικής ασφάλειας και στη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς των τοπικών κοινωνιών.

Τα συμπεράσματα τονίζουν ιδιαίτερα τη σημασία της γεωργίας, μεταξύ άλλων όσον αφορά τη διασφάλιση της ανοικτής στρατηγικής αυτονομίας των συστημάτων τροφίμων της ΕΕ και τη μείωση των εξωτερικών εξαρτήσεων. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό λαμβάνοντας υπόψη το τρέχον γεωπολιτικό πλαίσιο.

Οι πολύπλευρες προκλήσεις απαιτούν μια ολιστική προσέγγιση

Τα συμπεράσματα υπογραμμίζουν την πολυπλοκότητα και την ποικιλομορφία των αγροτικών περιοχών, τονίζοντας τις ιδιαίτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν πολλές από αυτές τις περιοχές, όπως η μείωση του πληθυσμού και η γήρανση, οι διαφορές μεταξύ των φύλων, η περιορισμένη συνδεσιμότητα, η υπανάπτυκτη υποδομή ή η έλλειψη επαρκών ευκαιριών απασχόλησης.

Φροντίζοντας να ακούγονται οι αγροτικές φωνές

Ως απάντηση σε αυτές τις διαφορετικές προκλήσεις, το Συμβούλιο ζητά μια ολιστική προσέγγιση που θα αναπτυχθεί σε συνεργασία με τους πολίτες της υπαίθρου, με τη συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών αρχών και κοινοτήτων. Οι υπουργοί υπογραμμίζουν επίσης τον σημαντικό ρόλο των ομάδων τοπικής δράσης στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας LEADER και της προσέγγισης από κάτω προς τα πάνω κατά την εφαρμογή στρατηγικών τοπικής ανάπτυξης υπό την ηγεσία της κοινότητας.

Καλύτερη συνδεσιμότητα και βελτιωμένες ψηφιακές δεξιότητες

Στα συμπεράσματά τους, οι υπουργοί τονίζουν επίσης τη σημασία της ψηφιακής μετάβασης, της καινοτομίας και της συνδεσιμότητας, συμπεριλαμβανομένης της ευρυζωνικής κάλυψης. Από αυτή την άποψη, οι ευκαιρίες κατάρτισης και η ανάπτυξη ψηφιακών δεξιοτήτων επισημαίνονται ως ζωτικής σημασίας.

Επένδυση σε αγροτικές περιοχές

Οι Υπουργοί αναγνωρίζουν τη σημασία των επενδύσεων από κοινοτικές, εθνικές, περιφερειακές και τοπικές πηγές για την υλοποίηση αυτού του μακροπρόθεσμου οράματος. Ο εξορθολογισμός της χρηματοδότησης θα συμβάλει στην αντιμετώπιση της χαμηλής διαθεσιμότητας δημόσιων υπηρεσιών και στη βελτίωση των υποδομών και της συνδεσιμότητας . Σε αυτό το πλαίσιο, όλες οι σχετικές πολιτικές και τα μέσα της ΕΕ θα πρέπει να συμμετέχουν και να συνεισφέρουν με τους κατάλληλους πόρους για τη στήριξη των αγροτικών περιοχών. Η συνοχή και οι συνέργειες των πολιτικών και των μέσων θα πρέπει να ενισχυθούν υπό αυτή την έννοια.

Για να διασφαλιστεί η βέλτιστη χρήση της χρηματοδότησης, οι υπουργοί καλούν την Επιτροπή να δημιουργήσει ένα μέσο παρακολούθησης για την αξιολόγηση της χρηματοδότησης της ΕΕ που υποστηρίζει τις αγροτικές περιοχές και να θεσπίσει μια διαδικασία για τη διασφάλιση της συνοχής και της συνέργειας μεταξύ των σχετικών πολιτικών και μέσων της ΕΕ.

Ανανέωση γενεών

Τα συμπεράσματα αναγνωρίζουν επίσης ότι οι δημογραφικές αλλαγές έχουν αρνητικό αντίκτυπο στις αγροτικές περιοχές, συμπεριλαμβανομένης της ερήμωσης του πληθυσμού. Ως εκ τούτου, οι υπουργοί ζητούν λύσεις που στοχεύουν στην προσέλκυση νέων , συμπεριλαμβανομένων των νέων αγροτών, στις αγροτικές περιοχές.

Οι λύσεις που προτείνονται περιλαμβάνουν τη διευκόλυνση της πρόσβασης των νέων στη χρηματοδότηση και τη γη, την παροχή ποικίλων ευκαιριών εργασίας και κατάρτισης και τη συμμετοχή τους στη λήψη αποφάσεων σε τοπικό επίπεδο.

Γυναίκες σε αγροτικές περιοχές

Μια άλλη κοινωνική πτυχή που ελήφθησαν υπόψη από τους υπουργούς στα συμπεράσματα είναι ο ρόλος των γυναικών. Το Συμβούλιο θεωρεί ότι απαιτούνται υποστηρικτικά μέτρα για τη δημιουργία νέων ευκαιριών εργασίας και την καλύτερη συμμετοχή των γυναικών στη λήψη αποφάσεων. Η ισότιμη συμμετοχή των γυναικών στη γεωργία είναι επίσης ένας σημαντικός στόχος που τονίζουν οι υπουργοί από αυτή την άποψη.

Επόμενα βήματα

Για να συμβάλει στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας και της ευημερίας των αγροτικών περιοχών της ΕΕ, το Συμβούλιο καλεί την Επιτροπή να εξετάσει το ενδεχόμενο ανάπτυξης του οράματος σε μια ολοκληρωμένη αγροτική στρατηγική της ΕΕ , με συνολική και ευέλικτη προσέγγιση και σχετικούς δείκτες.

Επιπλέον, το Συμβούλιο ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να συμμετάσχουν περαιτέρω στο Αγροτικό Σύμφωνο και να αναπτύξουν στρατηγικές και σχέδια δράσης σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο προς όφελος των αγροτικών περιοχών.

Ιστορικό

Τον Ιούνιο του 2021, η Επιτροπή δημοσίευσε μια ανακοίνωση με τίτλο «Ένα μακροπρόθεσμο όραμα για τις αγροτικές περιοχές της ΕΕ», με στόχο τη δημιουργία ισχυρότερων, συνδεδεμένων, ανθεκτικών και ευημερούντων αγροτικών κοινοτήτων έως το 2040.

Η ανακοίνωση καθόριζε τις προκλήσεις και τις ανησυχίες που αντιμετωπίζουν αυτοί οι τομείς και υπογράμμισε ορισμένες από τις ευκαιρίες που έχουν στη διάθεσή τους. Στη συνέχεια, το Σχέδιο Δράσης για την Αγροτική Ανάπτυξη της ΕΕ και το Σύμφωνο για την Υπαίθρια ορίζουν δράσεις και εργαλεία για την επίτευξη των στόχων του οράματος.

Τα αποτελέσματα της διάσκεψης Rural Pact που πραγματοποιήθηκε στην Ουψάλα (Σουηδία) τον Μάιο του 2023, και του υψηλού επιπέδου φόρουμ πολιτικής για τη διαμόρφωση του μέλλοντος των αγροτικών περιοχών, που πραγματοποιήθηκε στη Sigüenza (Ισπανία) τον Σεπτέμβριο του 2023, βοήθησαν επίσης να ανοίξει ο δρόμος για τα συμπεράσματα του Συμβουλίου.