Του Λίνου Υφαντή,

Η “κλεψιά” αναφέρεται ως τακτική κατάληψης κάστρων στο Χρονικό των Τόκκων στο Μεσαίωνα. Σύμφωνα με αυτή επίλεκτες δυνάμεις που ήθελαν να καταλάβουν ένα κάστρο, το ανίχνευαν ώστε να βρουν το κατάλληλο σημείο πρόσβασης. Όταν το επιτύγχαναν κατάφεραν να αιφνιδιάσουν τη φρουρά του. Ήταν γνωστή και ως “κλοπή” στην αρχαιότητα.

Στοιχεία της “κλεψιάς” όπως η “σκάλα” εφαρμόστηκε σε πολλές άλλες πολιορκίες στο Μεσαίωνα. Η κλεψιά όμως διαφέρει στο ότι δεν πρόκειται για σταδιακή επίθεση αλλά για άκρως αιφνιδιαστική στο κάστρο του εχθρού.

Στην Αιτωλοακαρνανία η τακτική της κλεψιάς καταγράφεται για το αμυντικό σύστημα των κάστρων της Ακαρνανάς, δηλαδή Βόνιτσα, Βάρνακας, Δραγαμέστο. Βρισκόμαστε στα τέλη του 14ου αιώνα. Η βυζαντινή αυτοκρατορία ήταν ήδη σε παρακμή.  Στην περιοχή επικρατεί  ανταγωνισμός ήταν μεταξύ  φύλαρχων όπως του βλάχικης καταγωγής  Σπάτα, που ήθελάν να καταλάβουν τα κάστρα και της δυναστείας των Ιταλών Τόκκων , οι οποίοι πέρα από την Κεφαλλονιά ήθελαν να επεκταθούν στην Αιτωλοακαρνανία.

Ο ανταγωνισμός Τόκκων και Σπάτα στην Ακαρνανία.

Στην περίπτωση της Βόνιτσας, οι Τόκκοι απέτρεψαν τέτοια επίθεση από την πλευρά των στρατιωτών του Σπάτα αφού συνέλαβαν τις επίλεκτες δυνάμεις τους κατά την ανίχνευση.

Σε άλλες περιπτώσεις οι Τόκκοι ήταν οι επιτιθέμενοι και τα  κατάφεραν καλύτερα: Τοποθέτησαν σκάλες και αιφνιδίασαν τη φρουρά που βρισκόνταν στον πύργο (βλ. Βάρνακας, Δραγαμέστο) ή τον γουλά (= ακρόπολη) ( Αετός).  Μετά τον αιφνιδιασμό της φρουράς, που εκτελούσε μικρός αριθμός πολεμιστών, ακολουθούσε  η γενικευμένη επίθεση από το στρατό, που είτε συγκεντρώνονταν εκτός κάστρου, είτε πολιορκούσε εξωτερικά τα τείχη (Βάρνακας), είτε εισέβαλλε ολοκληρώνοντας την κατάληψή του (Αετός, Δραγαμέστο). Τα κάστρα καταλήφθηκαν το 1400-1404.

Εν ολίγοις η μορφή του εδάφους και η δομή του στρατού των Τόκκων  ήταν οι παράγοντες που ως πολεμική τακτική  Η «κλεψία»  εφαρμόστηκε αποκλειστικά στην περιοχή της Ακαρνανίας από τους Τόκκους. Άλλωστε οι δυτικοί Στρατιώτες “Φράγκοι” είχαν την εκπαίδευση και τον εξοπλισμό να αναρριχώνται ταχύτητα στα εχθρικά τείχη και να αιφνιδιάζουν.

Με πληροφορίες από:
Ευστρατία Σύγκελου, Εναλλακτικές μορφές πολιορκητικού πολέμου κατά τον όψιμο Μεσαίωνα: “η κλεψία”, Βυζαντιακά 30 (2012-2013), 345-363.

kastra.eu

agrinionews.gr