Φωτο: Από τον πίνακα του Leighton: Captive Andromache, , 1888, Manchester City Art Galleries.

Του Λίνου Υφαντή,

Ένα άγνωστο σχετικά κομμάτι σχετικά με την αρχαία Αιτωλία ήταν η στάση που κρατούσαν απέναντι στους δούλους. Σε γενικές γραμμές οι Αρχαίοι Αιτωλοί ήταν ανεκτικοί και δε δίσταζαν πολλές φορές να τους απελευθερώσουν. Άλλωστε η δομή του πολιτεύματός που είχαν ήταν από τις πιο δημοκρατικές και “συμφωνούσε” με ένα τέτοιο σκεπτικό.

Πολλές φορές οι Αρχαίοι Αιτωλοί χρησιμοποιούσαν ευφάνταστους τρόπους για να απελευθερώσουν δούλους. Σε μια περίπτωση στο Αρχαίο Φίστυον ( κοντά στη σημερινή Νερομάνα) καταγράφεται η φανταστική πώληση μιας σκλάβας ονόματι “Σώτιας” στην Αφροδίτη της Συρίας για 6 μνές. Ο όρος πώλησης ήταν η Σώτια να είναι ελεύθερη, άτρωτη έναντι οποιοδήποτε ατόμου και “αφορολόγητος”. (IG IX(1) 12
, 96a, lines 1– 6; 213/212 BC). Φυσικά το άτρωτη” εννοεί πιθανότατα ότι κανένας δεν μπορεί να τη βλάψει και το “αφορολόγητος” ότι το ποσό των 6 μνων, το οποίο φυσικά γυρίζει στο κράτος δεν επιβαρύνεται από πρόσθετο φόρο!

Αν η “πώληση” της “Σώτιας” στους θεούς έγινε το 213/212 π.Χ. καταγράφεται και άλλη περίπτωση το 166/1655 π.Χ. στην Αιτωλία πώλησης σκλάβας σε θεό(δεν κατονομάζεται) για να ελευθερωθεί από τον Φαίστινο ( Phaestinus). IX(1) 32 709a. Σε μια τρίτη περίπτωση μία σκλάβα ονόματι “Ευτυχία” πωλείται στο Δία σε τιμή των 5 μνων. Εγγυητής ήταν κάποιος Αγέλαος ( όχι ο Αιτωλός στρατηγός από τη Ναύπακτο), γιός του Χαρίλαου. Η “πώληση” έγινε με την υπογραφή των αρχόντων Διότα και Καλλίδαμου του Μινόδοτου, ως ιδιωτικού προσώπου. Μάρτυρες ήταν όλοι οι πολίτες.
Τα πλήρη πολιτικά δικαιώματα που απολάμβαναν οι “απελεύθερες”.

Οι γυναίκες που απελευθερώθηκαν απολάμβαναν πλήρως πολιτικά δικαιώματα. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της απελεύθερης σκλάβας Αινέζας, όπου “υπό την προστασία του Δία, της Γης και του Ήλιου” δεν ανήκει πλέον σε κανέναν και σύμφωνα με τους Αιτωλικούς νόμους είναι “ισοτελής” και “έντιμος”. Ως προς το ισοτελής σήμαινε ότι η Αινέζα θα πλήρωνε τους ίδιους φόρους ενώ το έντιμος αναφέρεται σε ίσα πολιτικά δικαιώματα. IG IX(1) 82c. Σε πολλές περιπτώσεις αποκτούσαν πλήρη πολιτιτικά δικαιώματα όπως το “πολιτεύειν”:IG IX(1) 82c) το οποίο διαφέρει ανά περίπτωση (SGDI 2133, from Delphi).

Πηγή:

Zelnick-Abramovitz, Rachel(2009)’Freed slaves, their status and state control in Ancient Greece’,European Review
of History: Revue europeenne d’histoire,16:3,303 — 318, DOI: 10.1080/13507480902916779
URL: http://dx.doi.org/10.1080/13507480902916779

Τα τείχη της αρχαίας πόλης Φίστυον στη σημερινή Νερομάνα όπου έγινε η απελευθέρωση της “Σώτιας”. Παλαιότερη φωτό του agrinionews.gr

agrinionews.gr