Το Κάστρο της Πάγκαλης είναι χτισμένο σε ένα φυσικό μακρόστενο πλάτωμα, μέσα σε μια χαράδρα στη νοτιοανατολική πλευρά της Βαράσοβας και σε απόσταση 650 μ. από τα όρια του χωριού Κάτω Βασιλική.

Η περιοχή έχει αποδοθεί από πολλούς ερευνητές στην αρχαία Αιτωλική πόλη αγχίαλος Χαλκίς. Το όνομα Πάγκαλη πρώτη φορά κατεγράφη από τον περιηγητή Bazin (1864).

Το κάστρο στις δύο επιμήκεις πλευρές του αποτελεί φυσικό οχυρό, λόγω της μορφολογίας του εδάφους, ενώ κατά τις στενές πλευρές (Βόρεια και Νότια) προστατεύεται από ισχυρά τείχη τα οποία χρονολογούνται στον 4ο ή τον 5ο αι. π.χ.

Το Βόρειο τείχος, τραπεζιόσχημου ψευδοισόδομου συστήματος, λόγω της ευκολότερης προσβασιμότητας και του μεγάλου μήκους της εκτιθέμενης πλευράς είναι ισχυρότερο και αναπτύσσεται σε μήκος πέριπου 310μ. Διασώζονται ίχνη από 5 πύργους ορθογώνικης διατομής, κατά μήκος του τοίχους.

Με τη χρησιμοποίηση λιθοπλίνθων λατομημένων από περιοχή στο εσωτερικό του οχυρού, οι αρχαίοι μηχανικοί πέτυχαν το τέλειο καμουφλάζ, αφού τα τείχη «χάνονται» χρωματικά στο τοπίο.

Η φωταγώγηση έγινε το Σάββατο 16 Ιουλίου 2016, από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Κάτω Βασιλικής.

Κείμενο: Σωκράτης Τσάκος – Φωτό: Σωκράτης Τσάκος, Αθηνά Γιαννοπούλου – Πηγή: Αιτωλία και Ακαρνανία στο πέρασμα του χρόνου, Aetolia Acarnania tempus.