Παγκόσμια Ημέρα για το Νερό (World Water Day) η 22α Μαρτίου. Και με την ευκαιρία αυτή μια αναφορά στο ζήτημα αυτό σε σχέση με την περιοχή του Θέρμου είναι επιβαλλόμενη. Το νερό, το γλυκό νερό που χαρίζει τη ζωή σε όλα τα όντα της στεριάς, ο επονομαζόμενος και λευκός χρυσός, αποτελεί πηγή ζωής για το φυτικό και ζωϊκό βασίλειο και φυσικά και για τον άνθρωπο. Θησαυρός λοιπόν το νερό, αλλά ανισομερώς κατανεμημένος στον πλανήτη. Οπότε, μ' αυτό το δεδομένο, λογικό είναι να σκεφθεί κανείς ότι όποια περιοχή διαθέτει άφθονο και καθαρό νερό μπορεί να θεωρείται εν δυνάμει πλούσια.
Και ως λογική συνέχεια σ' αυτές τις απλές σκέψεις, ο νους όλων εμάς, (των κατοίκων στη γη της αιτωλικής ενδοχώρας, στο Μέγα Αιτωλικό Πεδίο της αρχαιότητας και περιμετρικά αυτού, αλλά και όσων έλκουν την καταγωγή τους απ' αυτή την περιοχή και φυσικά οποιουδήποτε γνωρίζει την περιοχή), όσων ενδεχομένως μας απασχολεί το ζήτημα της προστασίας των φυσικών πόρων και της ανάδειξης του τόπου μας, δεν μπορεί παρά να πάει αυτομάτως στο πιο χαρακτηριστικό στοιχείο που σχετίζεται με το νερό στην περιοχή αυτή. Στη λίμνη Τριχωνίδα, τον μεγαλύτερο φυσικό ταμιευτήρα νερού στην ευρύτερη περιοχή του Θέρμου και έναν από τους μεγαλύτερους στην Ελλάδα.
Λίμνη που μοιάζει με θάλασσα η Τριχωνίδα, προφανώς λόγω του μεγέθους της. Ίσως σ' αυτό το χαρακτηριστικό να οφείλεται και η παλαιότερη ονομασία της, "το Πέλαγος της Αιτωλίας", όπως αποκαλούνταν στους νεότερους χρόνους. Κι όμως είναι λίμνη. Η μεγαλύτερη, καθαρότερη και ομορφότερη λίμνη της Ελλάδας. Ένας τεράστιος, καθάριος υδάτινος όγκος, που εκτείνεται στη γεωγραφική περιοχή των Δήμων Αγρινίου και Θέρμου. Ένα πολύτιμο πετράδι στην καρδιά του ηπειρωτικού κορμού της Ελλάδας, η αδιαμφισβήτητη κυρά στο "Μέγα Αιτωλικό Πεδίο" της αρχαιότητας. Η "μεγάλη άγνωστη" για τον πολύ κόσμο, ή, μάλλον, "η ωραία κοιμωμένη" της φύσης της περιοχής μας, που υπομένει καρτερικά το φιλί της αγάπης που θα την ξυπνήσει από τον ύπνο διαρκείας στον οποίο είναι καταδικασμένη. Έτσι όπως έγινε και με την ωραία κοιμωμένη του παραμυθιού.
Και τότε θα χαραχθεί στα χείλη των ανθρώπων το χαμόγελο και θα διαχυθεί η χαρά που θα σκορπίσει η θεϊκή ομορφιά της και στην ανθρωποκοινωνία της εγγύς περιοχής της, που περιμένει αυτή τη στιγμή. Τη στιγμή που η αξιοποίηση και ανάδειξη του συνόλου των χαρακτηριστικών της λίμνης και της εγγύς αυτής περιοχής, με σεβασμό πάντα στον αειφορικό χαρακτήρα των όποιων παρεμβάσεων, θα επιφέρει και προσπορισμό ωφελημάτων και οικονομικών ανταλλαγμάτων για τους ανθρώπους.
Το γιατί ισχύουν όλα αυτά, σίγουρα δεν χρειάζεται ειδική αναφορά, καθότι είναι χιλιοειπωμένα με ποικίλους μάλιστα τρόπους από πολλούς, ειδικούς και μη, τα πλούσια χαρακτηριστικά της λίμνης και της περιοχής περιμετρικά αυτής. Ωστόσο, επιβάλλεται μια γενική αναφορά στα βασικότερα από αυτά.
Άφθονο και καθαρό νερό, κατ' αρχάς, που ανανεώνεται συνεχώς από πλήθος πηγαίων υδάτων και αποτελεί πηγή ζωής για πλήθος ειδών του φυτικού και ζωϊκού βασιλείου που αναπτύσσεται μέσα και τριγύρω της λίμνης. Και φυσικά το ίδιο χρήσιμο το νερό της και για τους ανθρώπους, που το χρησιμοποιούν ως πόσιμο, για τις οικιακές τους ανάγκες και για το πότισμα των καλλιεργειών τους. Μέχρι και ιαματικά νερά αναβλύζουν σε ένα σημείο της ακτής της, τόσο πλάι αυτής όσο και στο βυθό της, στοιχείο που αποτελεί τη βάση για την ανάπτυξη ολόκληρης λουτρόπολης στην περιοχή αυτή.
Επιπλέον, η πλούσια γεωμορφολογία, όπως αυτή ξεπροβάλλει μέσα από τη μεγάλη σε ποικιλία εναλλαγή των φυσικών στοιχείων (λοφοπλαγιές, βουνοπλαγιές, μικρότερες και μεγαλύτερες πεδιάδες και κοιλάδες, ρέματα, καταρράκτες, πηγές και άλλα), σε ολόκληρη την παρατριχωνίδια περιοχή, μαζί με το πλούσιο φυτικό και ζωϊκό βασίλειο που διαβιεί σ' αυτήν, συνυφαίνουν από κοινού το σπάνιου κάλλους φυσικό περιβάλλον της λίμνης και της εγγύς αυτής περιοχής.
Σε συνάφεια μ' αυτό, πλήθος στοιχείων της πολιτιστικής κληρονομιάς, διάσπαρτα περιμετρικά της λίμνης και αναφερόμενα σε όλη τη γκάμα της μακραίωνης ιστορίας της περιοχής, σε συνδυασμό με τις σύγχρονες ανθρωπογενείς δραστηριότητες και τις δράσεις που υλοποιούνται ή σχεδιάζονται σε αντιστοίχιση με τις σύγχρονες αναγκαιότητες, στην κάλυψη των οποίων είναι δυνατό να φανούν χρηστικά όλα τα προαναφερόμενα, συναποτελούν τα στοιχεία εκείνα που προδιαγράφουν ένα ευοίωνο μέλλον για την παρατριχωνίδια περιοχή και όχι μόνο.
Ένα μέλλον που δεν θα έρθει μόνο του, βέβαια, όπως τίποτα δεν έρχεται μόνο του στη ζωή, αλλά που προϋποθέτει δύσκολο αγώνα, μακροχρόνιες προσπάθειες, - κάποιες από τις οποίες μάλιστα πιθανά να καθίστανται ατελέσφορες κάποιες φορές -, συλλογική προσπάθεια, ισχυρή πολιτική βούληση και πάνω απ' όλα αδάμαστη θέληση από όσους επιμένουν να ονειρεύονται ένα καλύτερο μέλλον για τον τόπο τους και δεν παύουν να παλεύουν γι' αυτό ακατάπαυστα ακόμη και κάτω από πολύ δύσκολες συνθήκες.
Οικολογικός θησαυρός, λοιπόν, η λίμνη μας για τον τόπο μας. Θησαυρός, ο οποίος συνιστά αδιαμφισβήτητα πυλώνα ανάπτυξης της ευρύτερης περιοχής. Και σίγουρα μένουν πολλά ακόμη να γίνουν ώσπου να φτάσουμε στο επιθυμητό σημείο ο θησαυρός αυτός ν' αποδώσει στο όριο των δυνατοτήτων του αναφορικά με την κάλυψη των ανθρώπινων αναγκών. Όπως και πολλά άλλα θα μπορούσαν να είχαν γίνει νωρίτερα. Επειδή όμως το μέλλον δεν γράφεται ούτε με υποθέσεις που δεν είναι δυνατόν να επιβεβαιωθούν ούτε με τα "εάν" και τα "εφόσον", ούτε με μεμψιμοιρίες, ένας μόνο δρόμος υπάρχει για το αύριο. Ο δρόμος του αγώνα και της πίστης πως κάθε αγώνας αργά ή γρήγορα δικαιώνεται.
Είναι αλήθεια πως έχουν γίνει στο παρελθόν, και γίνονται και σήμερα, προσπάθειες τόσο από τους φορείς της πολιτείας όσο και από ιδιώτες για την ανάδειξη της λίμνης. Πόσα και ποια είναι αυτά, δεν είναι της ώρας ν' αναφερθούν εδώ. Ωστόσο, επιβάλλεται μια πολύ σύντομη αναφορά στα πλέον σημαντικά από τα πρόσφατα που αφορούν το τμήμα που αναφέρεται στην εδαφική περιοχή του Δήμου Θέρμου. Κι αυτό λόγω της θεσμικής μου ιδιότητας ως Δημοτικού Συμβούλου Θέρμου και ως υπόμνηση στους πολίτες της ευρύτερης περιοχής του Θέρμου, και ειδικότερα περισσότερο σ' αυτούς των παραλίμνιων Κοινοτήτων του Δήμου Θέρμου, ότι υπάρχει μέλλον αναφορικά με την αξιοποίηση της λίμνης, που είναι και διακαής πόθος τους. Όπως, εξάλλου, και όλων μας.
Η ολοκλήρωση πρόσφατα της αδειοδότησης της λουτροπηγής Κόκκινο Στεφάνι Μυρτιάς, η εκπόνηση μελέτης για τον καθορισμό της όχθης και παρόχθιας ζώνης στο υπολειπόμενο τμήμα της λίμνης απ' την πλευρά του Δήμου Θέρμου, στην περιοχή της Μυρτιάς και της Παμφίας και ενδιαμέσως αυτού, η αναμενόμενη άμεσα ένταξη σε χρηματοδοτικό πρόγραμμα έργου για την αναβάθμιση του Μονοπατιού του Φαραγγιού του Μοκιστιάνου, η χρηματοδότηση μελέτης για την αναγνώριση της ποικιλίας Σαγκουίνι Μυρτιάς ως Προϊόν Ονομασίας Προέλευσης, η δέσμευση για λήψη μέριμνας για υλοποίηση σταδιακά των αποχετευτικών δικτύων σε όλους τους παραλίμνιους οικισμούς, όπως έγινε για αντίστοιχο έργο στο Πετροχώρι, για το οποίο εκπονήθηκαν οι σχετικές μελέτες και το έργο προτάθηκε για ένταξη σε αντίστοιχο χρηματοδοτικό πρόγραμμα, εντάσσονται στις πρόσφατες δράσεις του Δήμου Θέρμου που συντείνουν στον παραπάνω στόχο.
Βάρκα στην παραλία της Μυρτιάς στη λίμνη Τριχωνίδα
Δεν θα αναφερθούν εδώ, βέβαια, για ευνόητους λόγους, αντίστοιχες δράσεις που έχουν γίνει και από τον Δήμο Αγρινίου αναφορικά με την περιοχή αναφοράς του εν λόγω Δήμου.
Θα επισημανθούν όμως δύο δράσεις της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας που αναφέρονται συνολικότερα στη λίμνη. Κατ' αρχάς, βρίσκεται σε εξέλιξη έργο με τίτλο "Μελέτη Ανάπλασης της Παραλίμνιας Ζώνης και Σχεδιασμός Παραλίμνιας Διαδρομής Λίμνης Τριχωνίδας», αντικείμενο της οποίας αποτελεί ο σχεδιασμός παραλίμνιας διαδρομής και αναπλάσεων στο βόρειο και ανατολικό τμήμα της λίμνης από τα Αμπάρια βορειοδυτικά μέχρι τα Σιταράλωνα νοτιοανατολικά σε συνολικό μήκος όχθης 24 χιλιομέτρων, στο πλαίσιο του οποίου προβλέπεται ο σχεδιασμός και η υλοποίηση ενός παραλίμνιου δρόμου ήπιας κυκλοφορίας, του τύπου πεζόδρομου - ποδηλατόδρομου μήκους περί τα 18 χλμ., οδικά έργα σύνδεσης της παραλίμνιας διαδρομής με το υφιστάμενο επαρχιακό οδικό δίκτυο και σχεδιασμός μιας σειράς από οικολογικές αρχιτεκτονικές παρεμβάσεις πρόσβασης προς το υδάτινο μέτωπο της λίμνης και αναψυχής σε 12 επιλεγμένα σημεία του παραλίμνιου δρόμου.
Επιπλέον, βρίσκεται σε εξέλιξη η προετοιμασία του φακέλου του διαγωνισμού ιδεών με απονομή βραβείων για το έργο - μελέτη με τίτλο "Στρατηγική χωροταξική ανάπτυξη της περιοχής της λίμνης Τριχωνίδας". Η μελέτη, η οποία ξεκίνησε με πρωτοβουλία της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας και θα εξελιχθεί με την υποστήριξη και των Δήμων Αγρινίου και Θέρμου, αποτελεί πολύ σημαντικό βήμα για την ανάπτυξη της λίμνης, καθώς αναφέρεται στη στρατηγική ανάπτυξη της ιδιαίτερης σημασίας παραλίμνιας περιοχής της Τριχωνίδας και στη σύνδεση αυτής με τις όμορες Κοινότητες με σκοπό την ανάδειξη του φυσικού της τοπίου, η οποία μπορεί να συντελέσει στην ανάδειξη της ευρύτερης ενδοχώρας των Δήμων Θέρμου και Αγρινίου και στην τόνωση της τοπικής οικονομίας.
Η Θέση Θέας Πετροχωρίου προς τη λίμνη Τριχωνίδα
Οι παραπάνω πρωτοβουλίες και εξελίξεις, όπως και άλλες που θα μπορούσαν να αναφερθούν, αποδεικνύουν περίτρανα ότι η ελπίδα είναι παρούσα. Κι αυτό δεν είναι κάτι αόριστο, αλλά αποδεικνύεται από συγκεκριμένες δράσεις και πράξεις οι οποίες προέρχονται κυρίως από τους φορείς της πολιτείας, όπως οι προαναφερόμενες, αλλά και από την κοινωνία των πολιτών, είτε αναφερόμαστε σε συλλογικές είτε σε ατομικές πρωτοβουλίες.
Καταληκτικά, η λίμνη Τριχωνίδα, ο οικολογικός αυτός θησαυρός του τόπου μας, ο οποίος αποτελεί αδιαμφισβήτητα πυλώνα ανάπτυξης της ευρύτερης περιοχής, δημιουργεί σε μάς, (στους κατοίκους αλλά και σε όσους έλκουν την καταγωγή τους από την παρατριχωνίδια περιοχή, όπως βέβαια και σε κάθε άλλον που ενδιαφέρεται για την προστασία της φύσης και για την ανάπτυξη με σεβασμό στην αειφορία), το χρέος να τον αναδείξουμε, να τον διαφυλάξουμε και να τον παραδώσουμε ακέραιο στις επόμενες γενιές. Ένα χρέος από το οποίο κανείς δεν έχει δικαίωμα να απέχει.
Ας πιστέψουμε πως αυτό μπορεί να γίνει. Οι φορείς της πολιτείας εργάζονται προς αυτή την κατεύθυνση και αυτό θα γίνει, (λίγο νωρίτερα ή λίγο αργότερα ίσως από ό,τι ο καθένας φαντάζεται πως θα έπρεπε να γίνει και που σίγουρα όλοι μας θα επιθυμούσε να έχει γίνει νωρίτερα), αλλά αυτό που έχει σημασία είναι να γίνει, και θα γίνει. Σε όλους εμάς αναλογεί η υποχρέωση να συμβάλλουμε, ο καθένας όσο μπορεί και με ό,τι μέσο μπορεί, προς αυτή την κατεύθυνση, γιατί από μόνη της η προσπάθεια των φορέων της πολιτείας δεν αρκεί.
Η παραλία του Φωτμού στη λίμνη Τριχωνίδα
Οι ενδεικτικές εικόνες από τη χειμερινή φύση της λίμνης στο βορειοανατολικό τμήμα αυτής, οι οποίες παρατίθενται στη συνέχεια, έχουν ως στόχο απλά να μας υπενθυμίσουν, με την ευκαιρία της Παγκόσμιας Ημέρας Νερού, ότι η λίμνη μας, η ..."Ωραία Κοιμωμένη" του τόπου μας, είναι εκεί, πανέμορφη πάντα, ακόμη και τον ψυχρό χειμώνα!
Είναι εκεί και περιμένει το ξύπνημά της, όπως και στο αντίστοιχο παραμύθι, την "Ωραία του Κοιμώμενου Δάσους"!!
Μόνο που στην περίπτωσή μας ο ρόλος του πρίγκιπα, ο οποίος έδωσε το φιλί της ζωής στην Ωραία Κοιμωμένη του παραμυθιού, ανήκει σε όλους εμάς!!!
Νίκος Κωστακόπουλος
(Εκπαιδευτικός - Δημοτικός Σύμβουλος Θέρμου)
Ακρολιμνιά στη λίμνη Τριχωνίδα επί της διαδρομής Λουτρά Μυρτιάς - Σιταράλωνα
Δεντράκι μόνο στην παραλία των Σιταραλώνων στη λίμνη Τριχωνίδα
Η ακρολιμνιά με τα νούφαρα στην παραλία των Σιταραλώνων στη λίμνη Τριχωνίδα
Η λίμνη Τριχωνίδα σούρουπο και υπό συννεφιά από τις στροφές της Μυρτιάς
Η λίμνη Τριχωνίδα υπό συννεφιά από τις στροφές της Μυρτιάς
Η παραλία των Σιταραλώνων στη λίμνη Τριχωνίδα
Η παραλίμνια περιοχή της Μυρτιάς στη λίμνη Τριχωνίδα
Η παραλίμνια περιοχή των Σιταραλώνων στη λίμνη Τριχωνίδα από τον δρόμο Σιταράλωνα - Θέρμο
Η περιοχή της Παμφίας στη λίμνη Τριχωνίδα από τον δρόμο Θέρμο - Ανάληψη
Λίμνη Τριχωνίδα - Θέα από διαδρομή προς Ανάληψη_Fotor_Fotor
Ο δρόμος για τα λουτρά της Μυρτιάς στη λίμνη Τριχωνίδα
Πανοραμική άποψη της περιοχής της Παμφίας από την Καψοράχη και στο βάθος η Ανάληψη
Παραλία της Μυρτιάς στη λίμνη Τριχωνίδα
Παραλίμνια κέντρα αναψυχής στη λίμνη Τριχωνίδα, στην περιοχή Αη-Λιας Μυρτιάς
Παραλίμνια περιοχή στη λίμνη Τριχωνίδα στον Αη-Λιά Μυρτιάς
Πλατανόφυτο τοπίο στην ακρολιμνιά της λίμνης Τριχωνίδας στη Δογρή
Το ηλιοβασίλεμα στη λίμνη Τριχωνίδα από τη Θέση Θέας Πετροχωρίου
