Γράφει ο Νίκος Κωστακόπουλος*

Απόκουρο, Τριχωνίδα, Θέρμο, είναι οι ονομασίες που απηχούν χαρακτηριστικά ενός πολυπρόσωπου τόπου από διαφορετική οπτική γωνία το καθένα. Όλα τους σημαντικά, το ένα καλύτερο από το άλλο, ώστε να μην ξέρεις ποιο να πρωτοδιαλέξεις, για να αποδώσεις καλύτερα τα χαρακτηριστικά αυτής της ξεχωριστής αντικειμενικά περιοχής και να την κάνεις ευρύτερα γνωστή!

Πρόκειται για ένα ζήτημα που συνεχώς προβληματίζει όλους εμάς που έχουμε κάποιας μορφής, λιγότερη ή περισσότερη ο καθένας, ενασχόληση με τα ζητήματα της περιοχής αυτής.

Η γεωγραφική περιοχή του αρχαίου Απόκουρου συμπίπτει περίπου με τα γεωγραφικά όρια του σημερινού Δήμου Θέρμου. Αυτό είναι γνωστό και μάλιστα μάς έχει προβληματίσει πολλές φορές το πώς θα πρέπει να αναφέρεται η εν λόγω περιοχή, ώστε να δίνεται πληρέστερα το στίγμα της, γεωγραφικό, ιστορικό, αναπτυξιακό.

Λόγω της πολύχρονης διοικητικής διαίρεσης της χώρας σε επαρχίες, έχει επικρατήσει να χρησιμοποιείται ο όρος “Ορεινή Τριχωνίδα” μιας και η περιοχή αυτή ανήκε στην επαρχία Τριχωνίδας, που σήμερα βέβαια δεν ισχύει ως διοικητική οντότητα. Είναι αλήθεια, όμως, ότι η περιοχή της Τριχωνίδας, όπως είναι γνωστή ευρύτερα – όπως, βέβαια, και η υποδιαίρεση αυτής, η ορεινή Τριχωνίδα – αναφέρονται σε περιοχές κατά πολύ ευρύτερες της αντίστοιχης του Δήμου Θέρμου.

Πιο γνωστή, όμως, είναι η περιοχή ως “Δήμος Θέρμου” ή απλά ως “Θέρμο”, αφενός λόγω της μακραίωνης ιστορίας του Θέρμου, όπως αυτή προκύπτει λόγω της αίγλης της αρχαίας Αιτωλικής Συμπολιτείας, της οποίας το αρχαίο Θέρμο αποτελούσε πολιτικό και θρησκευτικό κέντρο,  και αφετέρου λόγω του ότι το νέο Θέρμο αποτέλεσε εμπορικό, και όχι μόνο, κέντρο από τον καιρό της ίδρυσής του, τις αμέσως μετεπαναστατικές δεκαετίες, και ως σήμερα για μεγάλη περιοχή της Αιτωλοακαρνανίας, και ειδικά παλαιότερα και της Ευρυτανίας, ενώ πιο πρόσφατα αποτελεί έδρα του ομώνυμου Δήμου.

Ένα ιστορικό σημείωμα, πρόσφατα δημοσιευμένο στον τοπικό τύπο, του συντοπίτη μας Σπύρου Α. Θεοδωρόπουλου με τίτλο «Το Απόκουρο ως διοικητική οντότητα», (http://www.agrinionews.gr/apokouro-os-istoriki-diikitiki-periferia/), φέρνει στον νου ξανά τον προβληματισμό αναφορικά με την ονομασία που θα πρέπει να επικρατήσει για την εν λόγω περιοχή, ώστε να αποδίδεται με τον καλύτερο τρόπο το στίγμα της, κάτι που αποτελεί ζητούμενο στη σύγχρονη εποχή για μια περιοχή που φιλοδοξεί, και έχει όλα τα εχέγγυα γι’ αυτό, να αποτελέσει νέο τουριστικό προορισμό.

Είναι αλήθεια πως όλοι οι προαναφερόμενοι όροι είναι πετυχημένοι, καθώς ο καθένας τους εδράζεται  σε κάποιο από τα κύρια χαρακτηριστικά αυτής της περιοχής με τα πολλαπλά θέλγητρα που διαθέτει, προερχόμενα είτε από τα φυσικά χαρακτηριστικά της πολυποίκιλης φύσης της είτε από τα ανθρωπογενή χαρακτηριστικά της, όπως αυτά έχουν προκύψει από την πολυκύμαντη ανθρωπογεωγραφία και ιστορία αυτού του τόπου.

Ανεξάρτητα, πάντως, από το αν το συγκεκριμένο ιστορικό σημείωμα θα επηρεάσει κατά τι την περαιτέρω αναζήτηση γι’ αυτό το θέμα, αξίζει της προσοχής, καθώς αποτελεί εμπεριστατωμένη μελέτη για το θέμα που πραγματεύεται.

Θα ήθελα, γι’ αυτό, να εκφράσω την ευαρέσκειά μου στον συγγραφέα του εν λόγω ιστορικού σημειώματος, κατ’ αρχήν σε προσωπικό επίπεδο αλλά και ως εκπρόσωπος εν μέρει της περιοχής αυτής, λόγω της ιδιότητάς μου του Δημοτικού Συμβούλου του Δήμου Θέρμου.

Επιπλέον, όμως, αυτό επιβάλλεται και για έναν επιπλέον λόγο, ο οποίος έχει να κάνει με την κοινή με τον συγγραφέα του εν λόγω σημειώματος μικρή μας πατρίδα, τη γενέτειρα και των δυο μας Τοπική Κοινότητα Κοκκινόβρυσης του Δήμου Θέρμου, καθώς αναδεικνύεται μέσα απ’ αυτό το σημείωμα ένα στοιχείο λίγο ως πολύ άγνωστο, το οποίο σχετίζεται με το ότι η Κοκκινόβρυση (πρώην Κοσίνα) ήταν κάποτε έδρα του Απόκουρου, με την παραδοχή που περιλαμβάνεται στο κείμενο “Ως πρωτεύουσα του Αποκούρου, (τουλάχιστο κατά την περίοδο που το Απόκουρο ήταν «ναχιγιές» τού καζά τού Καρπενησίου), αναφέρεται η Κοσίνα, η σημερινή Κοκκινόβρυση Θέρμου!”.

Είναι κάτι που, πέρα από οποιασδήποτε μορφής τοπικιστικό συναίσθημα, φέρνει στο νου τα γυρίσματα των καιρών, τον αέναο κύκλο των μετακινήσεων των πληθυσμών σε κάθε ιστορική περίοδο και, αν επεκτείνουμε τη σκέψη λίγο παραπέρα σε φιλοσοφικό επίπεδο, σκεφτόμαστε τη ματαιότητα των επίγειων πραγμάτων, καθώς σήμερα η Κοκκινόβρυση από έδρα του Απόκουρου  έχει καταλήξει, όπως, εξάλλου, και η ευρύτερη κατ’ εξοχήν ορεινή περιοχή του Δήμου Θέρμου στην ολότητά της, να φυτοζωεί, με ελάχιστο πληθυσμό και με υποδομές σε μεγάλη έλλειψη.

Για να προσγειωθούμε, όμως, στην ωμή πραγματικότητα και σε κάποια πιθανά χρηστικά συμπεράσματα, η πραγματικότητα αυτή μας κάνει να σκεφτούμε πρωταρχικά την αναγκαιότητα υλοποίησης των υποδομών που είναι απαραίτητες για τον μετασχηματισμό της οικονομίας της κατ’ εξοχήν ορεινής περιοχής του Δήμου Θέρμου με βάση τα σημερινά δεδομένα και τις σύγχρονες αναγκαιότητες, καθώς η περιοχή αυτή, που αποτελούσε για αιώνες χώρο κατοίκησης και προσφοράς στην Ελλάδα – πολύ περισσότερο, μάλιστα, τα μαύρα χρόνια της τουρκοκρατίας – σήμερα έχει ξεχαστεί στη μοίρα της χωρίς καν δυνατότητα σύγχρονης πρόσβασης, αφού επικοινωνεί κατ’ αποκλειστικότητα με υποτυπώδεις χωματόδρομους και στερείται και άλλων υποδομών που θα την καθιστούσαν πόλο έλξης επισκεπτών, όπως είναι τα μονοπάτια, τα έργα ανάπλασης και άλλα σχετικά. Επιπλέον, η ίδια πραγματικότητα φέρνει στη σκέψη την υποχρέωση του Δήμου Θέρμου να δημιουργήσει στην Κοκκινόβρυση κάτι – κάποιο στοιχείο που θα πρέπει να σκεφθούμε ποια μορφή μπορεί να έχει – το οποίο θα διατηρεί την ανάμνηση αυτής της πραγματικότητας.

Κλείνοντας, θα ήθελα να ευχαριστήσω και πάλι τον συντοπίτη Σπύρο Α. Θεοδωρόπουλο για την ενασχόλησή του με το αντικείμενο αυτό στο εν λόγω ιστορικό σημείωμα και για το άρτιο αποτέλεσμα που προέκυψε και να ευχηθώ αυτό να λειτουργήσει ως παρότρυνση και σε άλλους συμπολίτες μας, οι οποίοι έχουν το μεράκι, τη γνώση και τον απαιτούμενο προς διάθεση χρόνο, για να ασχοληθούν με την καταγραφή κάθε είδους στοιχείου της περιοχής του Απόκουρου που αναφέρεται στη φύση και κυρίως στην ανθρωπογεωγραφία της περιοχής αυτής, καθώς υπάρχει μεγάλης έκτασης αντικείμενο για σχετική ενασχόληση και είναι κάτι που το χρειάζεται η περιοχή.

Πρόκειται, θα μπορούσαμε να ισχυριστούμε, για πατριωτικό καθήκον!

*Εκπαιδευτικός – Δημοτικός Σύμβουλος Θέρμου

agrinionews.gr